Geleneksel Okinawa Ekolleri Ve Kataları
Geçmişi 100 – 200 yıl öncesine dayanan onlarca karate ekolü günümüz Okinawa’ sın da özel organizasyonlar halin de varlıklarını sürdürmektedirler. Aşağı da tanıtımını yapmayı denediğim bu ekolleri Katalar ve Karate tarihi ile ilgilenen her kişinin özellikle ekol kurucuları bölümünü de dikkate alarak okumalarını öneririm..! Zira karate tarihçilerinin ortaya koyduğu tüm somut bilgi ve belgeler bu üstatların sanatın katalar ile bir bütün halinde metotlaşması konusun da büyük yararlılıklar gösterdiklerini işaret etmektedirler.

Stil Adı : Bugeikan
Org. Adı : Bugei no kai
Kurucusu : Seitoku higa (1921 -…..)
Kataları : Pinan 1-5, Naihanchi, Passai Dai, Passai Chu, Kuasnku, Kusanku Takemuro, Gojushiho, Ananku, Sochin, Sesan, Jion, Niseishi, Jitti, Jichin, Chinto, Suchin, Sanpabu Ichi, Moto Te Sanchin, Matsu sanchin.

Stil Adı : Chobu Shorıi Ryu
Org. Adı : Chobu Shorın Ryu Karate Do Kyokai
Kurucusu : Z.Shimabukura (1904-1969)
Kataları : Pinan 1-5 , Naihanchi 1-3, Passai, Passai Sho, Kusanku, Gojushiho, Ananku, Sesan, Wansu, Chinto, Aran.

Stil Adı : Matsumura Orthodox Shorin ryu
Org. Adı : Matsumura Shorin Ryu Karate do Kyokai
Kurucusu : Sakon Matsumura (1809-1901)
Kataları : Pinan 1-2, naihanchi 1-3, passai dai, passai sho, kusanku, gojushiho, ananku, sesan, wansu, chinto, aran.

Stil Adı :Ryu Kyu Shorın Ryu
Org. Adı : Ryu Kyu Shorın Ryu Karate Do Kyokai
Kurucusu : Seıjın Inamine (1937……..)
Kataları :Pinan 1-5, Naihanchi 1-3, Passai, Kusanku, Gojushiho, Anaku, Seisan, Wansu, Chinto.

Stil Adı : Ryu Kyu Shorın Ryu
Org. Adı : Ryu Kyu Shorin Ryu Karate Do Kyokai
Kurucusu : Seijın Inamine (1937……..)
Kataları : Pinan 1-5, Naihanchi 1-3, Passai, Kusanku, Gojushiho, Anaku, Seisan, Wansu, Chinto.

Stil Adı :Shorin Ryu (Kobayashi )
Org. Adı : Okinawa Shorin Ryu Karate do Kyokai
Kurucusu : Anko Itosu ( 1832-1916)
Kataları : Pinan 1-5, Naihanchi 1-3, Passai Dai , Passai Sho, Kusanku Dai, Kusanku Sho, Gojushiho, Sochin, Sesan , Jion, Niseishi, Wansu, Jute, Chinto, Chintei, Unsu, Kihon Kata Ichi, Kihon Kata Ni, Kihon Kata San, Fukyu Kata Ichi, Fukyu Kata Ni, Fukyu Kata San, Fukyu Kata Yon,Fukyu Kata. Go.

Stil Adı :Matsubuyashİ Ryu
Org. Adı : Sekai matsubuyashı Ryu Karate do Renmei
Kurucusu : Shoshİn Nagamine ( 1907….)
Kataları : Pinan 1-5 , Naihanchi 1-3, Passai , Kusanku, Gojushiho, Ananku, Rohai, Chinto, Fukyu Ichi, Fukyu Ni, Wankan.

Stil Adı :Matsubuyashi Ryu
Org. Adı : Sekaı Matsubuyashi Ryu Karate do Renmei
Kurucusu : Shoshin Nagamine ( 1907….)
Kataları : Pinan 1-5 , Naihanchi 1-3, Passai , Kusanku, Gojushiho, Ananku, Rohai, Chinto, Fukyu Ichi, Fukyu Ni, Wankan.

Stil Adı :Kenwa Mabunı Shito Ryu
Org. Adı : Shıto Ryu Kenpo Karate do Kyokaı
Kurucusu : Kenwa Mabuni (1889-1952
Kataları : Pinan 1-5, Naihanchi , Passai Dai, Passai Sho, Kusanku , Gojushiho, Seyonchin, Seipa

Stil Adı :Ryu Kyu Kobudo
Org. Adı : Ryu kyu Kobudohozan Shinkokai
Kurucusu : Moden Yobiku (1882- 1952 )
Kataları : Pinan Nidan, Pinan sandan, Pinan Yondan, Naihanchi Shodan, Naihanchi Nidan, Passai Dai, Passai sho, kusanku Dai, Kusanku sho.

Stil Adı :Okinawa Kenpo
Org. Adı : Okinawa Kenpo Renmei
Kurucusu : Shigeru Nakamura (1892 – )
Kataları : Pinan 1-5, Naihanhanchi 1-3, Passai Dai, Passai Sho, Kushanku dai, Kushanku Sho, Gojushiho, Anan, Sesan, Niseishi, Chinto, Sepia.

Stil Adı :Shorin Ryu (shaolin)
Org. Adı : Okinawa / Naha
Kurucusu : Eiza Shimabuku
Kataları : Pinan 1-5 , Naihanchi 1-3, Passai dai, Kushanku Dai, Gojushiho, Anan, Sesan, Niseishi, Chinto, Seipa,

Stil Adı :Shinpan Shiroma Shito ryu
Org. Adı : Shinpan Shiroma Shito ryu/ Kei Karate Hozan Kai Karate
Kurucusu : Shinpan Shiroma (1890- 1954)
Kataları : Pinan 1-5, Naihanchi 1-3, Passai, Kusanku dai, Kusanku sho, Gojushiho, Chinto, sanchin.

Stil Adı :Honshin Ryu
Org. Adı : Honshin Ryu Karate / Karate Kobudo Hozan Kai Motobukan
Kurucusu : Masakazu Miyagi (1921….. )
Kataları : Naifuanchi, Sanchin, Soshin, Soshin dai Ni

Stil Adı: Ishimine Ryu
Org. Adı : Karate do Hozan Kai
Kurucusu : Shinyei Kaneshima (1900….. )
Kataları : Naihanchi, Passai, Kumate Sanchin

Stil Adı: Shorinji Ryu
Org. Adı : Zen-Okinawa Shorinji Ryu
Kurucusu: Chotoku Kyan (1870 -1945)
Kataları: Naifuanchi, Passai, Kushanku, Gojushiho, Ananku, Sesan, Wanshu, Chinto

Stil Adı : Kushin Ryu
Org. Adı : Kushin Ryu Karate do Kyokai
Kurucusu : Shintara Yoshizata (1913….)
Kataları: Passai Dai, Passai Sho, Kushanku, Gojushiho, Sesan, Chinto, Sanchin, Seyonchin, Sepai, Gekisai Ni, Seisai, Suparinpa.

Stil Adı : Ryuei Ryu
Org. Adı : Ryuei Ryu
Kurucusu : Norisato Nakaima (1850-1927)
Kataları : Anan, Sesan, Niseishi, Sanchin, Sansein, Pachu, Paiku, Ohan,Haiku, Paiho, Seyonchin.

Stil Adı : Goju Ryu (Shorei Ryu)
Org. Adı : Okinawa Goju Ryu Karate do Kyokai
Kurucusu : Kanryo Higaonna (1853-1917) , Chojun Miyagi (1888-1953)
Kataları : Sesan, Sanchin,Sanserru, Seyonchin, Sepai, Gekisai Ni, Gekisai Ichi, Kururunfua, Saifua, Tensho, Shisouchin,Suparinpe

Stil Adı : Uechi Ryu
Org. Adı : Uechi Ryu Karate do Kyokai
Kurucusu : Kanbun Uechi (1877- 1948)
Kataları : Sesan, Sanchin, Sanseryu, Sechin, Seryu, Kanshiwa, Kanchin, Kanshu,

Stil Adı : Motobu Ryu
Org. Adı:  Motobu Ryu Kobujutsu Kyokai Renmei
Kurucusu:  Choyu Motobu (1926……..)
Kataları:  Moto Te Ichi, Moto Te Ni, Moto Te San, Moto Te yon, Moto Te Go

Stil Adı : Ishın Ryu
Org. Adı : Ishın Ryu Kokusaı Karate do Renmei
Kurucusu : Kichire Shimabuku (1938…… )
Kataları : Sanchin, Seienchin, Sunsu

Stil Adı : Kojo Ryu
Org. Adı : Kidokai Kojo- Kojo Ryu
Kurucusu : Katu Kaju (1909…….)
Kataları : Hakutsuru, Ten No Kata, Ku No Kata, Chi No Kata, Hako, Hakuryu

Kata dosyası 4’ü tamamlarken.,

Burada adı geçen Okinawa ekollerin seçiminde dikkate aldığım küçük ama önemli bir ayrıntıyı dikkatinize getirmek isterim.

Gerçekte Okinawa’ da mücadele sanatlarına özgü ekol sayısı inanılmaz zenginliğe sahiptir. Ancak bu ekollerin pek çoğu Kobudo sanatı üzerine temellen dirildiğinden içersinde Naha ya da Tomari menşeli karate teknikleri çalışılıyor olsa bile ekol kataları tamamen KOBUDO formlarından oluşur. Bu nedenle Kobudo çıkışlı ekollerin burada yer almamasına olabildiğince özen gösterdim.
Yukarıya aldığım ekollerin bazıları yer yer Kobudo metodu ile kaynaşan özellikler gösterse bile temsil ettikleri karakteristik özellikleri ve kataları ile tamamen Okinawa’ ya özgü geleneksel karate ekolleridir.
Bura da yer alan ekollerin kata listelerine global olarak bakıldığın da 280 kata ismi görülecektir. Bu katalar ayni zaman da Japon Karatesini temsil eden kataların da orijinal kaynağıdır.
Gelecek sefere yani Kata Dosyası 5’te bu kataların ekollere göre farklılaşabilen isim esleştirmelerini Japon karatesinde ki karşılıkları ile buraya aktarmaya çalışacağım. Bu çalışma ayni zaman da sonuçları itibarıyla “BÜYÜK GELENEKSEL KARATE” yi temsil eden kata sayısını anlamamıza da imkan verecektir.
Kata dosyası 5 ‘in yayımına kadar iyi dileklerimle…
OSS

Shotokan Karate DO / 6. DAN
Bulut BABA

Okinawa Karatesinin Temelleri

Karate sanatının bugünkü anlamını kazanmasında Okinawa adasının büyük bir önemi vardır. Okinawa coğrafi konumu itibarıyla Çin ve Japonya arasında sıralanan Ryu Kyu adalar gurubunda yer alır. Yüz ölçümü itibarıyla Ryu Kyu gurubunun en büyük adasıdır. Jeostratejik önemi nedeniyle tarih boyunca hem Çin, hem Japon hükümetleri için  tam bir çekim alanı oluşturmuş ve değişen güç dengelerine göre de sürekli  işgaller görmüştür.

Tarih içerisin de İşgalciler (Çin yada Japon ) Okinawa insanını hep mesafeli durduğu taraflar olmuşlardır. Ada yerlilerinin işgalci iktidarları benimsememesi  karsısın da ortaya çıkan güvensizlik ortamı burada çok ilgi duyulan Kobudo ve Karate kapsamında ki silahlı -silahsız tüm savaşçı talimlerin kesin  yasaklı hale getirilmesine neden olmuştur. İste bu yasaklarla beraber  Kobudo ve çeşit  silahsız mücadele çalışmaları bir anlam da yer altına inmiş  yani, ada halkının evlerin de gizlice yürüttüğü çalışmalarla bu disiplinler adaya özgü daha keskin, daha savaşçı yöntemler haline dönüşmüştür…!

MS. 1690’da Okinawa yönetimi ni  devralan Shimazu Lhisa isimli bir Japon askeri kıdemlisi ada insanıyla iyi ilişkiler kurabilmek amacıyla kendisinden önceki yönetimlerin getirdiği yasakları kaldırmış ve  tüm mücadele disiplinlerinin talimlerini  serbest bırakmıştır.  Bu serbesti yet 1690’dan sonra ki süreçler de de  değişen yönetsel anlayışlara göre zaman zaman kesintiye uğrayacak olsa bile  artık buradan öte Okinawa Karatesinin tutunabileceği bir zemin kazanılmıştır.

Tarihin bu surecin de Çin ve Okinawa arasın da özellikle mücadele disiplinlerinin serbestçe dolaşım sağladığı büyük ve acık bir kültürel sirkülasyon süreci başlayacaktır.

1753’te Okinawa’ nın Shuri kentin de yasayan SAKUGAWA  henüz 20 yasındadır ve dövüş sanatları üzerine ustaligini geliştirmek üzere Çin’e TO DE dövüş sanatını öğrenmeye gider.

1785’te  Kwang SHONG-FU isimli Çin’li bir üstat Çin dövüşünü ada da yaygınlaştırmak ve geliştirmek amacıyla yetişkin öğrencilerini de yanına alarak adaya gelir.

Sayısız stile özgü, sonsuz teknik açılımların denendiği bu özgür ortam da pek çok sistem giderek tüm zenginliğiyle ada insanin  ilgisiyle içicedir.  Hemen her turlu mücadele disiplini bir daha elden geçirilip yeniden  yorumlanmaktadır. Hatta  Üstat Sakugawa’nin 1753’te Çin e gidip To DE dövüş sanatını öğrenmesinden 87 yıl sonra bile Okinawa’ lı  dövüşçüler elde edilen bilgileri geliştirmek, sentezlerini daha ileriye taşıyabilmek heyecanıyla Çin ziyaretlerini sürdürmektedirler.  Örneğin  1840 yılın da 6 ayrı stili olan Nei Chia disiplinini tüm kesitleriyle öğrenip Okinawa’ ya aktarmak ve ada karatesine adapte etmek için Okinawa lı dövüşçülerden bir kısmi Çin’e gider. Bu çalışmalar 18. yüzyılın ikinci yarısında  giderek  somutluk kazanır ve sonuçta  Okinawa’ ya ait çok özel bir disiplinel yapı ortaya çıkar.

Artık Okinawa Karatesi kendi rüştünü ispat edecek olgunluğa erişmiştir. Çin isimleriyle tanınan bir çok teknik figür ve deyim giderek Okinawa dili ile değiştirilir.  Örneğin, geçmişte “TANG TE” adi verilen  mücadele disiplini  “TANG TE “sözcüğünün “TANG’ in ELI” , yani Çin’ in Tang hanedanlığını işaret eden bir tanım olması nedeniyle sadece TE haline dönüştürülür.
Adaya özgü mücadele disiplinlerinin  TE tanımı altında toplanmasından bir süre sonra  bu kez disiplinler ait olduğu coğrafi konuma göre sınıflanmaya başlanır.  NAHA  kentin  de yapılan Karate ye “NAHA TE” ,  TOMARİ kentin de yapılan Karate ye “TOMARI TE” ,  ve SHURİ kentin de yapılan karate ye de “SHURİ TE” adi verilir.

NAHA TE   “Naha’nın Eli”  (SHOREİ RYU)

Naha Te  Okinawa orijinli üç temel ekolden biridir. Karakteristik yapısı itibarıyla “SHOREİ RYU”  anlayışını temsil eder.  Ekolün yapılanmasın da Güney Çin kökenli mücadele disiplinleri çok etkili olmuştur. Naha Te ekolunun teyellendirilmesin de çok ciddi çabalar gösteren üstat Seisho ARAGAKI ve Kanryo HIGAONNA Çin de uzun süre kalarak Çin Kempo’su üzerinde uzmanlaşan iki isimdir. Naha Te ekolüne can veren pek çok kata üstat Higaonna‘ nın  Çin Fukien de öğrendiği ve daha sonra Okinawa karatesine adapte ettiği katalardır. Bu katalar biraz farklı bir formasyonla da olsa günümüz Shaolin Kung  Fu ekolünde halen çalışılmaktadır. Genel olarak SHOREİ RYU, “ Kİ“ enerjisiyle bütünleşen vurgulu solunum tekniklerinin  öne çıkartıldığı bir yöntemler bütünüdür.

Ekolün Baslıca kataları : SANSERU, SEİPAİ, SANCHİN, SHİSOCHİN, SAİFA, SEİSAN, SEİENCHİN, KURURUNFA, SUPARİMPEİ, NAİHANCHİ  gibi…

SHURİ TE (Shuri’nin Eli)
SHURİ  tarih boyunca hem Ryu Kyu adalar krallığına, hem de Okinawa’ ya başkentlik yapmış önemli ve gelişmiş bir  şehirdir.  Ryu Kyu kralının,  Pekinden gelen üst düzey subayların ve diplomatik misyonun tamamen Shuri’ de ikamet etmesi bura da kent soylu bir toplumsal yapının gelişimine etki etmiştir. Shuri bu özelliğiyle Pekin merkezli kuzey Çin mücadele disiplinlerinin rahatça akış sağladığı bir alan olmuştur.

Kuzey Çin menşeli disiplinlerin sentezlenmesi sonucu ortaya çıkan Okinawa ya özgü SHURI TE ekolun de direk ve hızlı ataklar, sert savunma teknikleri ve hareketle beraber gelişen doğal nefes yöntemleri geçerlidir.  Hızlı direkt ve sert teknikler içeren  bu ekol de yumuşaklığa yer verilmemiştir. SHURI TE’ de  hareketler süratli, dachiler ve teknikler uzundur…

Ekolun basılıca kataları : Bassai (PASSAI), Kanku (KUSHANKU), Gankaku (CHINTO), Meikyo (ROHAI), Chinte, Ji’in ,   Wankan (MATSUKASE), GOJUSHIHO( USEI SHI), Jitte (JUTTE), Jion,  Empi (WANSHU)’dir.

TOMARİ TE  (Tomari’nin Eli)  :

Tomari yerli halkın geçimini balıkçılık ve tarımdan elde ettiği bir Okinawa kentidir. TOMARI TE ise Okinawa’ ya özgü üç temel disiplinden biridir.  “SHURI TE” ve  “NAHA TE” disiplinlerinin sentezinden ortaya çıkan bu ekolun oluşumun da en büyük etki üstat ARAGAKİ ye aittir. TOMARI TE  metot olarak çok etkili Kempo karakterli tekniklere sahiptir.

Zaman içerisin de  SHURI TE  ve TOMARI TE ekolu karakteristik yakınlıklarından ötürü tek vücut haline gelir. Yani TOMARI TE ayni zaman da SHURI TE’ nin de temsili hakkını büyük ölçüde yüklenmiş bir ekoldür…!

TOMARI’ ye özgü baslıca kataların, Nijushiho (NISEI SHI) , SOCHIN ve UNSU olduğu söylenebilir.

SHORIN -SHOREI
 “Shorin”  Çin dilinde ki   “Shaolin” sözcüğünün  Okinawa aksanın da telaffuz ediliş biçimidir. “Shorie”  sözcüğü de tıpkı Shorin gibi Shaolin anlamına gelir. Ancak Okinawa kırsalın da yasayan yerlilerin yasadığı telaffuz zorluğu nedeniyle bu kez Okinawa kentlilerinin SHORIN diye tanımladığı sözcük  kırsal da SHOREI’ ye dönüşmüştür. Yani SHORIN ya da SHOREI her iki sekil de de SHAOLIN’I ifade eden sözcüklerdir.

SHAOLIN hepimizin bildiği gibi  tarihte mücadele sanatlarının sistemleşmesin de büyük etkileri olan , MS. 477’de Cin’in Sung Shan dağına inşa edilmiş bir  ZEN BUDİZM  manastırıdır. 1980’li yılların ilk yarisin da restore edilen bu manastır günümüzde büyük ölçüde mücadele sanatları müzesi gibi kullanılmaktadır. Çin’ce orijinin de SHAOLİN (CAOLINSSE)  küçük ya da yeni orman anlamına gelir.

SHORIN RYU ( Tomari Te ) :
Shorin Ryu  ayni zaman da Okinawa karatesinin de temellerini atan  üstat SAKUGAWA‘ nın  metotlaştırdığı bir ekoldür.   1733-1815 yılları arasın da yasamış olan üstat SAKUGAWA SHUNGO  özellikle yukarıda özetlemeye çalıştığım  Okinawa’ nın Shuri ve Tomari kentlerini temsil eden  iki disiplin el  yapıyı sentezleyerek SHORIN RYU metodunu geliştirmiştir.   Metot süratli ve seri hareketleri içerir. Fiziki bakımdan hafif yapılı insanlara elverişli olan bu yöntemin temel karakteristiği hareketlerin su gibi akıcı.,süratli ve seri bir düzlem de gerçeklik kazanmasıdır. SHORIN’ in hareket dinamizasyonu doğal nefesleme ile Süratli ve birleşik teknikler üzerine kuruludur.

SHORIN  disiplinini  temsil eden başlıca ekoller  MATSUBAYASHI RYU, CITO RYU,   KOBAYASHI SHORIN RYU,   ITOSU SHORIN RYU, ISSHIN RYU , SKONAI HAYASHI SHORIN RYU’ dur.

SHOREI RYU (Naha Te) :
Shorei Ryu  üstat  KANRYO HIGAONNA’ nın   (1853-1917)   NAHA TE  sentezine dayandırdığı bir  metottur. Kuruluşu Shorin  Ryu  metodunun oluşumundan sonraki yıllara rastlar. Derin nefeslemelerle bütünlesen  kuvvet içerikli hareketlere sahiptir.  İri yapılı, ağır karatekalara elverişli bu metotta güçlü ve yavaş gelişen hareketler söz konusudur.

SHOREI ekolu içersin de yetişen bir çok üstadın tarih içerisin de kendilerine özgü SHOREI temelli yeni metotlar oluşturdukları bilinmektedir.  Ancak bu ustadların kendi metotlarını gelecek nesillere taşıyacak öğrenciler yetiştirmemesi , sanatlarını dışa açmamaları nedeniyle bu shorei ekollerinin pek çoğu  günümüze ulaşamamış,  tarihin karanlık sayfalarında kaybolup gitmiştir..!  Günümüz de SHOREI RYU metodunun en önemli  iki temsilcisi   UECHI- RYU  ve  GOJU- RYU disiplinleridir.

(Okinawa karatesinin    Naha , Shuri ve Tomari kentlerinin isimleriyle özdeşlesen stillerine yukarıda kısaca değinmiştim.  Ancak bir çok Karate eksperi o süreçte Okinawa’ nın diğer kentlerin de gelişen pek çok orijinal  ekolun varlığından söz etmektedirler. Ne var ki bu ekoller Naha, Shuri ve Tomari mücadele stillerinin  Shorin ve Shorei  çatısı altında toparlanması gibi bir fırsat yakalayamamıştır.  Dolayısıyla elde tutulamayan bu ekoller  zaman içerisin de unutulmuş,  kaybolmuştur..! )

SHORIN VE SHOREI  EKOLLERININ KAREKTERISTIK OZELLIKLERI
SHORIN RYU (Tomari Te)  :  Savunma ya da hücum da süratli ve uzun teknik anlayışına sahiptir.  Doğal nefesleme üzerine kurgulanmış olan teknikleri seri ama su gibi akıcı bir düzlem de icra edilir.  Bu  ekol  birleşik tekniklerin süratle gerçekleştiği  dinamik yapısıyla hemen fark edilir.  Fiziki anlam da hafif , minyon tipli karate ka’ ar için elverişli teknikler içerir.

SHOREI RYU (Naha Te) :  Derin ve vurgulu nefeslemelerle bütünlesen  pratiğiyle hemen fark edilen bir ekoldür.  Kuvvet içerikli teknik anlayışı nedeniyle iri yapılı, ağır fiziki özellikleri olan karateka’ lar için elverişlidir.  Savunma ve atak anlayışı kısa mesafeli ve yavaş gelişen tekniklerden oluşur.  Bu ekol de teknikler büyük ölçüde yüksek duruşlar üzerinde gerçekleştirilir.

SHORIN VE SHOREI  METODUNU KATA PRATIGI ILE FIZYOLOJIK  ACIDAN SINIFLANDIRMA TABLOSU

Kata dosyası – 3’ ü tamamlarken.,

Günümüz Okinawa’ sın da, Shorin ve Shorei temellerine sahip onlarca geleneksel karate ekolu organize bir sekil de faaliyetlerini sürdürmektedir. Bu geleneksel ekollerin resmi keteleri  gerçekte hem Japon karatesinin hem de  WKF’ nin  Spor Karate bağlamında referans aldığı  katalardır.!

Bu bağlamda, bu referans  kataları ekolleriyle birlikte  tanımadan günümüz modern Karatesi içersinde geleneksel yapıyı bir yerlere oturtmanın çok ta  mümkün olduğu söylenemez..!

Ancak ülkemizde konunun bu boyutuyla ilgilenen kültürel yayımlar ve sunumlar olmadığı gibi konuya ilgi duyan  yetişmiş araştırmacılarımızın olmaması da bilinen üzücü bir gerçektir…!

Ülkemiz de yayımlanmış  az sayıda  kitabin  kısıtlı sayfaları içerisin de  kısmen de olsa Karate tarihine  yer verildiği görülür ..  O  tarihi sunumlar  içersin de  üstat Anko ITOSU’dan,  Kanbun UECHI’ye kadar  bir çok Karate eksperinin adi geçer.  . Ama bu tarihi kişiliklerin kendi dönemlerin de oluşturdukları ekollerine ve o ekollerin kendilerine özgü otantik kataları na yukarıda değindiğim yetişmiş insan kaynağı yetersizliğimiz nedeniyle  hiç değinilmez..!

Simdi bu eksiği kısmen giderebilmek, ortaya çıkacak bilgileri daha ileriye taşıyacak insanlarımıza zemin yaratabilmek anlayışıyla  önümüzde ki günlerde yayımlanacak  Kata dosyası 4’te buluşmak üzere…

OSS
Bulut BABA
Shotokan Karate DO / 6.Dan

Ekollerin  kendi içyapıların da  farklılaşan kollar oluşturmaları   tarihsel perspektifte  hep ayni  ilginç ve  değişmez  bir diyalekte sahiptir…  Bu anlam da butun buyuk ekollerin zamana bağlı olarak bir sekil de  farklı stillerin doğumuna yataklık ettiği rahatlıkla söylenebilinir..

Tarihsel diyalektin bir getirisi olan bu  çeşitliliği savaş sanatları acısından yorumlamak gerekirse, bu çeşitlilik kesinlikle mücadele sanatlarına  gönül verenlerin onun de  sonsuz seçenekler zinciri oluşturan bir zenginlik olarak görülebilinir…

Ancak sıra  olguyu çağdaş spor anlayışı ile dünya insanlarına, ulaştırmaya geldiğin de  butun bu ekollerin ayni anda “KARATE” adini kullanıyor olması ciddi bir karmaşaya dönüşmektedir…   İste tam bu nokta da KARATE olgusunu uluslararası platforma taşıyan evrensel organizasyonlar devreye girer.

“KARATE” adini kullanan bunca ekolun Dünya insanları üzerin de yaratacağı akil karışıklığının önüne geçmek ve ekolleri bir dizi çağdaş sportif kriterler etrafında buluşturmak amacıyla  4 geleneksel  Karate ekolunun esas alındığı bir anlayış geliştirilir.  Bu anlayış “SHOTOKAN” , “WADO RYU” , SHITO RYU” ve “GOJU RYU”  disiplinlerine  geleneksel Japon Karatesinin temsilciliği görevini yükler.

Bu gelişme elbette diğer geleneksel ekollerin dışlandığı, yok sayıldığı anlamına gelmez. Ve elbette herkes kendi karakterine yakin bulduğu bir mücadele sanatının  içerisin de kendi  aktivasyonunu sürdürme hakkına sahiptir.
Ancak  kabul etmeliyiz ki bu tarz bir   aktivasyonun  evrensel platformlar da kendisini ifade edebilme sansı sadece “KATA” ve “KUMITE” dalların da  uluslararası kriterlere uyumuyla orantılı olabilir…

Japon patenti ile dünya ya insanlarının ilgisine getirilen  bu “EVRENSEL KARATE” sunumu  kendi içerisin de “KATA” ve “KUMITE” yarışmaları temelin de ikiye ayrılır.  Bunlardan Kumite karsılaşmalarıyla ilgili  yönetmelik ve yarışma kriterleri cok yalın ve pratiktir.   Dolayısıyla  konuya ilgi gösteren tüm geleneksel ekollerin  bu dal da da sisteme adaptasyonları sorunsuz bir sekil de gerçekleşir…

Kata yarışmaları söz konusu olduğun da  Kumite karsılaşmaları için geliştirilmiş olan o yalın ve pratik kurallardan bahsetmek mümkün değildir..!  Hatta kata yarışmaların da geleneksel kütüğün dişin da duran  ekollerin sisteme adapte olabileceklerini söyleyebilmek bile mümkün değildir. Zira bu alan  ekollerin ait oldukları geleneksel yapıyı ciddi ciddi sorgulayan, asılması güç bir yarışma yönetmeliği ile kuşatılmıştır.  Ve de yarışmalarda geçerli olan kataların tamamı geleneksel anlamda kökleri Okinawa ya dayanan otantik  katalardır.

Peki, onca ekol varken neden iLLA’ DA “SHOTOKAN” , “WADO RYU’ , “GOJU RYU” , ve “SHITO RYU” ‘ya  Japon karatesini temsili yet hakki  verilmiştir!

İlk bakıldığın da cok karmaşık gibi duran ve o nedenle de cok sık tekrarlanan bu sorunun  cevabi  gerçekte cok yalındır..!   Zira bu 4 ekol Binsekizyüz’lü yılların bitiminden, Bin dokuz’lu yılların ilk yarısına kadar  bir sekil de  Japon  dünya görüsü ile buluşturulmuş olan ana ekollerdir…   Dolayısıyla bu ekoller dünyaya sunuluş biçimiyle hem  Japon’u, hem de  bağlı oldukları kökler  (Okinawa/  Shorin ve Shorei)  itibarıyla  tüm geleneksel ekolleri temsil edebilecek  disiplinlerdir… Ve de en önemlisi kökeni Okinawa ya dayanan tüm otantik katalar bu 4 ekolun içerisin de yerleşik durumdadır!

Bir benzetme yapmak gerekirse Shorin ve Shorei tıpkı geleneksel yapının taşıyıcı direkleri gibidir.  Ve butun geleneksel Karate ekolleri değişmez bir sekil de Shorin ve Shorei den aldıkları paydalar üzerin de kendi karakteristiğini ifade ederler. . 4  geleneksel Japon Karate ekolü’nün  karakteristik özellikleri de  bilinen tüm diğer geleneksel ekoller gibi tamamen Okinawa’nın SHORIN ve SHOREI  sentezine  dayanır.

Bu  Japon Karate ekollerinin  Shorin ve Shorei paydaları ise aşağıda ki tablo da görüldüğü gibidir.

4 GELENEKSEL JAPON KARETE EKOLUNUN SHOREI VE SHORIN
PAYDASINDA VUCUT BULAN  KAREKTERISTIGI

Bu tablo da yer alan oranlar Shorin (Tomari Te) ve Shorei (Naha Te)  ayni zaman da kataların kendisine özgü  karakteristik değerlerinin anlaşılması ve kata performasyonun da doğru ifadelere ulaşılabilinmesi temelinde de cok özel  anlamlara sahiptir.

Kata çalışmaları ve puanlamasın da hem  gözleyen hem  icra eden tarafın perforeme edilen keteyi doğru haritalandırabilmesi sahip olduğu Shorin ve Shorei bilgisiyle sınırlıdır. Dolayısıyla  ait olduğu geleneksel ekol her ne olursa olsun   antrenör, sporcu ve hakem üçlüsü Shorin ve Shorei  üzerine   güçlü temel bilgilere sahip olmak zorundadır.

Değerli okuyucu  gelecek bolum de tarihsel anlam da Shorin ve Shorei ekollerinin alt yapısını oluşturan sureci kısaca irdelemek ve Shorin-Shorei ekollerinin karakteristik ifadelerini biraz daha detaylandırabilmek dileğiyle…

OSS
Bulut BABA