Bulut BABA
Kata Dosyası – Bölüm 2
Ekollerin kendi içyapıların da farklılaşan kollar oluşturmaları tarihsel perspektifte hep ayni ilginç ve değişmez bir diyalekte sahiptir… Bu anlam da butun buyuk ekollerin zamana bağlı olarak bir sekil de farklı stillerin doğumuna yataklık ettiği rahatlıkla söylenebilinir..
Tarihsel diyalektin bir getirisi olan bu çeşitliliği savaş sanatları acısından yorumlamak gerekirse, bu çeşitlilik kesinlikle mücadele sanatlarına gönül verenlerin onun de sonsuz seçenekler zinciri oluşturan bir zenginlik olarak görülebilinir…
Ancak sıra olguyu çağdaş spor anlayışı ile dünya insanlarına, ulaştırmaya geldiğin de butun bu ekollerin ayni anda “KARATE” adini kullanıyor olması ciddi bir karmaşaya dönüşmektedir… İste tam bu nokta da KARATE olgusunu uluslararası platforma taşıyan evrensel organizasyonlar devreye girer.
“KARATE” adini kullanan bunca ekolun Dünya insanları üzerin de yaratacağı akil karışıklığının önüne geçmek ve ekolleri bir dizi çağdaş sportif kriterler etrafında buluşturmak amacıyla 4 geleneksel Karate ekolunun esas alındığı bir anlayış geliştirilir. Bu anlayış “SHOTOKAN” , “WADO RYU” , SHITO RYU” ve “GOJU RYU” disiplinlerine geleneksel Japon Karatesinin temsilciliği görevini yükler.
Bu gelişme elbette diğer geleneksel ekollerin dışlandığı, yok sayıldığı anlamına gelmez. Ve elbette herkes kendi karakterine yakin bulduğu bir mücadele sanatının içerisin de kendi aktivasyonunu sürdürme hakkına sahiptir.
Ancak kabul etmeliyiz ki bu tarz bir aktivasyonun evrensel platformlar da kendisini ifade edebilme sansı sadece “KATA” ve “KUMITE” dalların da uluslararası kriterlere uyumuyla orantılı olabilir…
Japon patenti ile dünya ya insanlarının ilgisine getirilen bu “EVRENSEL KARATE” sunumu kendi içerisin de “KATA” ve “KUMITE” yarışmaları temelin de ikiye ayrılır. Bunlardan Kumite karsılaşmalarıyla ilgili yönetmelik ve yarışma kriterleri cok yalın ve pratiktir. Dolayısıyla konuya ilgi gösteren tüm geleneksel ekollerin bu dal da da sisteme adaptasyonları sorunsuz bir sekil de gerçekleşir…
Kata yarışmaları söz konusu olduğun da Kumite karsılaşmaları için geliştirilmiş olan o yalın ve pratik kurallardan bahsetmek mümkün değildir..! Hatta kata yarışmaların da geleneksel kütüğün dişin da duran ekollerin sisteme adapte olabileceklerini söyleyebilmek bile mümkün değildir. Zira bu alan ekollerin ait oldukları geleneksel yapıyı ciddi ciddi sorgulayan, asılması güç bir yarışma yönetmeliği ile kuşatılmıştır. Ve de yarışmalarda geçerli olan kataların tamamı geleneksel anlamda kökleri Okinawa ya dayanan otantik katalardır.
Peki, onca ekol varken neden iLLA’ DA “SHOTOKAN” , “WADO RYU’ , “GOJU RYU” , ve “SHITO RYU” ‘ya Japon karatesini temsili yet hakki verilmiştir!
İlk bakıldığın da cok karmaşık gibi duran ve o nedenle de cok sık tekrarlanan bu sorunun cevabi gerçekte cok yalındır..! Zira bu 4 ekol Binsekizyüz’lü yılların bitiminden, Bin dokuz’lu yılların ilk yarısına kadar bir sekil de Japon dünya görüsü ile buluşturulmuş olan ana ekollerdir… Dolayısıyla bu ekoller dünyaya sunuluş biçimiyle hem Japon’u, hem de bağlı oldukları kökler (Okinawa/ Shorin ve Shorei) itibarıyla tüm geleneksel ekolleri temsil edebilecek disiplinlerdir… Ve de en önemlisi kökeni Okinawa ya dayanan tüm otantik katalar bu 4 ekolun içerisin de yerleşik durumdadır!
Bir benzetme yapmak gerekirse Shorin ve Shorei tıpkı geleneksel yapının taşıyıcı direkleri gibidir. Ve butun geleneksel Karate ekolleri değişmez bir sekil de Shorin ve Shorei den aldıkları paydalar üzerin de kendi karakteristiğini ifade ederler. . 4 geleneksel Japon Karate ekolü’nün karakteristik özellikleri de bilinen tüm diğer geleneksel ekoller gibi tamamen Okinawa’nın SHORIN ve SHOREI sentezine dayanır.
Bu Japon Karate ekollerinin Shorin ve Shorei paydaları ise aşağıda ki tablo da görüldüğü gibidir.
4 GELENEKSEL JAPON KARETE EKOLUNUN SHOREI VE SHORIN
PAYDASINDA VUCUT BULAN KAREKTERISTIGI
EKOL |
SHOREİ RYU |
SHORİN RYU |
||
(NAHA TE) |
(ROMARİ TE) |
|||
SHOTOKAN |
%10 |
%90 |
||
SHİTO RYU |
%50 |
%50 |
||
WADO RYU |
%30 |
%70 |
||
GOJU RYU |
%90 |
%10 |
Bu tablo da yer alan oranlar Shorin (Tomari Te) ve Shorei (Naha Te) ayni zaman da kataların kendisine özgü karakteristik değerlerinin anlaşılması ve kata performasyonun da doğru ifadelere ulaşılabilinmesi temelinde de cok özel anlamlara sahiptir.
Kata çalışmaları ve puanlamasın da hem gözleyen hem icra eden tarafın perforeme edilen keteyi doğru haritalandırabilmesi sahip olduğu Shorin ve Shorei bilgisiyle sınırlıdır. Dolayısıyla ait olduğu geleneksel ekol her ne olursa olsun antrenör, sporcu ve hakem üçlüsü Shorin ve Shorei üzerine güçlü temel bilgilere sahip olmak zorundadır.
Değerli okuyucu gelecek bolum de tarihsel anlam da Shorin ve Shorei ekollerinin alt yapısını oluşturan sureci kısaca irdelemek ve Shorin-Shorei ekollerinin karakteristik ifadelerini biraz daha detaylandırabilmek dileğiyle…
OSS
Bulut BABA